اولین مرحله بازتوانی قلب پس از جراحی قلب باز بین ۶ تا ۸ هفته طول می کشد. زمانی که از بیمارستان مرخص می شوید، دستورالعمل های مراقبت پس از عمل جراحی را دریافت می کنید که به شما کمک می کنند تا ازنظر جسمی و احساسی سریعتر بهبود پیدا کنید. بروز افسردگی، بی اشتهایی، ترس، هیجان، بی حوصلگی و کاهش تمرکز پس از جراحی قلب طبیعی است این علائم درمدت ۲ ماه به تدریج از بین خواهند رفت. پس از ترخیص از بیمارستان ، باید با پزشک خود جهت پیگیری هماهنگ شوید. بسیار مهم است که این قرار ملاقات ها را منظم پیگیری کنید تا مطمئن شوید که بهترین مراقبت ها رابرای پاسخگویی به نیازهای فردی را دریافت کرده اید.
مراقبت های ضروری بعد از عمل جراحی قلب در منزل
نکته مهم در مراقبت های لازم پس از عمل جراحی قلب، مراقبت های درمنزل پس از عمل است. بعد از ترخیص از بیمارستان، به مدت ۸ تا ۱۰ هفته باتوجه به دستور پزشک استراحت مطلق در منزل ضروری می باشد. استراحت به هیچ عنوان به مفهوم بستری بودن نیست صرفا دوری از محیط کار و اضطراب های محیطی که برای قلب خطرناک است، دوری می کند. در مدت استراحت باید تمرین های تنفسی را انجام دهید تا تنفس شما به حالت عادی برگردد.
فیزیوتراپی تنفسی در منزل
یک بالش رادر جلو سینه با دو دست نگه دارید و چندین بار در روز نفس عمیق همراه با سرفه داشته باشید و با دستگاه اسپیرومتری (وسیله قلیان مانند) که در بیمارستان به شما داده اند هر ۴-۲ ساعت با داشتن ۱۰-۵ عدد تنفس عمیق به مدت دو هفته اول پس از ترخیص از بیمارستان استفاده کنید. توصیه می شود تا شش ماه پس از جراحی قلب برای تقویت عضلات تنفسی استفاده از آن ادامه داشته باشد.
مراقبتهای ضروری از زخم بعد از جراحی قلب
بخیه ها باید تمیز و خشک نگه داشته شوند. بیمارانی که از پای آن ها رگ برداشته شده است بعد از عمل باید از جوراب یا باند کشی استفاده کنند. این باند کشی کمک می کند تا جریان خون پا بهبود یابد و از تورم پا جلوگیری می کند. باند کشی رادر روز و زمان حرکت و فعالیت استفاده کنید. و در زمان استراحت مخصوصا در شب، هنگام خواب آن را بازنموده و پاها را بالاتر از سطح قلب قرار دهید. توصیه می شود از جوراب واریس به مدت یکسال استفاده شود. بیماران نباید پاهایشان را روی هم قرار دهند. چهارزانو ننشینید زیرا منجر به کاهش جریان خون می گردد. در صورتی که پای بیمار ورم کرد لازم است بیمار بنشیند و پایش را روی چهار پایه یا صندلی بگذارد. اگر ورم برطرف نشد باید فورا با پزشک مراجعه کند. ترمیم کامل زخم ها حدود ۶ هفته طول می کشد. بخیه های پا و ناحیه قفسه سینه قابل جذب بوده و نیازی به کشیدن ندارند. حدود ۱۴-۱۰ روز پس از عمل جهت بازدید بخیه های سینه به پزشک خود مراجعه کنید.
مراقبت از جناغ سینه
بیماران بعد از جراحی قلب اغلب از درد های پراکنده و شدید در قفسه سینه، شانه و ناحیه ستون فقرات، جناغ و گردن شکایت می کنند. این درد ها پس از عمل به طور طبیعی احساس می شوند و با مرور زمان از شدت آن کاسته خواهد شد.
جناغ سینه پس از عمل جراحی بسیارحساس و ناپایدار می شود، بنابراین رعایت نکات زیر برای جلوگیری از صدمه و درد بیشتر ضروری است :
- از بلند کردن اجسام سنگین پرهیز کنید.
- در هنگام دراز کشیدن و بلند شدن این کار را به آرامی انجام دهید.
- هر گونه قرمزی وتورم, التهاب یا درد شدید در جناغ سینه را به اطلاع پزشک خود برسانید.
- در صورت بروز ناگهانی درد شدید حتما به بیمارستان مراجعه کنید.
اصول تغذیه بعد از عمل جراحی قلب
ممکن است پس از عمل جراحی قلب برای چندین هفته دچار بی اشتهایی شوید، در این زمان بهتر است غذا را با حجم کمتر و وعده های بیشتر همراه با اضافه کردن ادویه و یا ترشیجات مورد علاقه میل کنید.
در ماه اول از مواد غذایی سرشار از ویتامینها مانند ویتامین C و پروتئینها جهت سرعت بخشیدن به بهبود زخم ها استفاده نمایید. تا حد امکان از غذاهای کم نمک و کم چرب استفاده کنید.
بیماران دیابتی با میزان مصرف مواد غذایی و انسولین مناسب سطح قند خون خود را در حد نرمال نگه دارند. سعی کنیدتناسب وزن خود را حفظ کنید.
یبوست بعد از عمل قلب
با توجه به شایع بودن یبوست پس از عمل جراحی قلب مصرف مایعات در حدود دو لیتر در روز و مصرف غذاهای سرشار از فیبر و همچنین داشتن فعالیت فیزیکی به میزان کافی، برای پیشگیری از یبوست بسیار کمک کننده خواهد بود. با این حال به اکثر بیماران با مصرف داروهای ملین این دوره را پشت سر می گذرانند. زور زدن بیش از حد هنگام اجابت مزاج برای بیمار میتواند خطر ساز باشد.
مسافرت
بیماران بعد از عمل جراحی قلب باز و ترخیص از بیمارستان، با کسب اجازه از پزشک معالج و رعایت احتیاط های لازم امکان سفر وسایل نقلیه هوایی، ریلی و جادهای را خواهند داشت.
بازگشت به محل کار
در بیمارانی که شغل های سبک (دبیر، کارمند و…) را دارند که نیاز به فعالیتهای شدید ندارد، یک ماه پس از عمل میتوانند شروع به کار کنند و بیمارانی که شغل های سنگین (کارگر ساختمان، ورزشکاران حرفهای، کار معدن و….) دارند که نیازبه جابجایی وزنههای سنگین دارند سه ماه پس از عمل میتوانند به محیط کار قبلی خود بازگردند.
خواب و استراحت
در دو هفتهی اول بعد از عمل جراحی قلب به جهت جوش خوردن اولیه استخوان جناق وضعیت مناسب خوابیدن ,خوابیده به پشت و زیر زانو ها بالشت قرار دهید و سر و سینه در وضعیت ۳۰-۴۵ درجه بالاتر از سطح بدن باشد و پس از اطمینان ازجوش خوردن استخوان با تایید پزشک میتوانید به پهلو بخوابید، از خوابیدن بر روی شکم اجتناب کنید. بهتر است روزی ۲بار و به مدت نیم ساعت و هر شب به مدت ۱۰-۸ ساعت استراحت نمایید.
استحمام
بهتر است در منزل به طور مرتب دوش بگیرید. از رفتن داخل وان تا زمان بهبودی کامل زخمها اجتناب کنید. در صورت احساس ضعف از یک نفر در دوش گرفتن کمک بگیرید. زخمها را به آرامی با آب و صابون بدون بو تمیز کنید. از لوسیون ها، کرم و ویتامین E استفاده نکنید. محل زخمها را نخارانید و از آب ولرم استفاده کنید آب خیلی گرم ممکن است باعث سرگیجه و ضعف شما شود، از آب خیلی سرد هم استفاده نگردد.
کنترل فشار خون
بالا رفتن فشار خون به قلب فشار وارد کرده و منجر به شکلگیری پلاکها در عروق می گردد باید:
- داروهای تجویز شده برای کنترل فشار خون خود را مطابق با دستور پزشک معالج مصرف نمایید
- مصرف نمک را در غذاهای خود را به حداقل برسانید
- به طور مرتب و منظم ورزش را انجام دهید
ترک استعمال دخانیات
با ترک استعمال دخانیات ، احتمال ابتلا به بیماریهای عروقی را به اندازه افراد غیر سیگاری کاهش دهید. سیگار کشیدن ضربان قلب را افزایش میدهد، عروق خونی را باریک و تنگ میکند ، فشار خون را افزایش میدهد،باعث آسیب به ریه ها می شود و منجر به اسپاسم عروق کرونر قلب می گردد. افرادی که در معرض دود سیگار هستند مانند افراد سیگاری دچار عوارض میشوند
رانندگی بعد از عمل قلب
بیماران تا ۲ ماه بعد از عمل نباید رانندگی کند. در موارد مسافرت های طولانی با پزشک خود مشورت نمایید. در سفر باید هر یک ساعت توقف و استراحت کنند.
مصرف داروها:
پس از ترخیص از بیمارستان فقط داروهایی را که برای شما تجویز شده از داروخانه تهیه و مصرف کنید و از مصرف داروهای پیش از عمل بصورت خودسرانه پرهیز نمایید. در صورت مصرف آسپرین حتماً آنرا وسط غذا میل کنید، اگر در زمان مصرف دچار سردرد، سرگیجه، تاری دید شدید شدید به پزشک مراجعه کنید. از مصرف خودسرانه دارو حتی داروهای گیاهی خودداری کنید.