آنزیم ها پروتئین هایی هستند که در بدن تولید می شود تا سرعت واکنش های شیمیایی خاصی را در بدن بالا ببرند.
آنزیم های قلبی، پروتئین هایی در خون است که در زمان حمله قلبی یا مشکلاتی که باعث آسیب به عضله میوکارد قلب می شود، وارد خون می شوند. در آزمایش خون سطح آنزیم ها قلبی مشخص می شود و به پزشک کمک می کند که بداند حمله قلبی در چه زمانی رخ داده است.
اگر فرد دچار درد قفسه سینه باشد، پزشک با توجه به شرایط بیمار ممکن است درخواست آزمایشها آنزیم های قلبی را کند تا ببیند آیا آسیبی به عضله قلب وارد شده است یا خیر؟ این آنزیمهای قلبی شامل آنزیم کراتین کیناز (CK) و پروتئینهای تروپونین آی (TnI) و تروپونین تی (TnT) است. سطوح پایین این آنزیمها و پروتئینها بطور معمول در خون یافت میشود، اما اگر عضله قلب دچار آسیب شده و یا اکسیژن کافی به دست نیاورده باشد ،( بطور مثال در حمله قلبی) این آنزیمها از سلولهای عضله آسیب دیده قلبی بیرون میآیند و سطح آنها در خون افزایش مییابد.
آنزیمهای قلبی ممکن است در شروع حمله قلبی (یعنی قبل از اینکه حتی شما متوجه شویدکه دچار حمله قلبی شدهاید) و قبل ازآسیب بیشتر بافت قلبی، وارد جریان خون شوند. معمولا هر دو نوع تروپونین اندازه گیری می شوند، زیرا آنزیم های اختصاصی مربوط به سکته قلبی هستند. پزشک ممکن است سطوح کراتین فسفوکیناز (CPK) و میوگلوبین را نیز در برخی موارد بررسی کند. آنزیمی که معمولاً برای تایید وجود آسیب عضله قلب اندازه گیری میشود، کراتینکیناز (CK) میباشد. انواع مختلف آنزیم کراتین کیناز (CK)در عضلات قلبی و در عضلات اسکلتی یافت میشوند. دقیق ترین آنزیم بعنوان شاخص آسیب قلبی، فرمی ازکراتین کیناز( CK ) معروف به CK-MB میباشد. سطح خونی CK-MB در حدود ۶ ساعت پس از شروع یک حمله قلبی افزایش مییابد و بعد از حدود ۱۸ ساعت به اوج خود میرسد. اگر دارای علائمی نظیر درد قفسه سینه میباشید، بررسی این آنزیم ها تعیین میکند که آیا در شما دچار حمله قلبی شده اید یا خیر؟
آنزیم های قلبی تروپونینها (شامل تروپونین I و تروپونین T ) در انقباض عضله قلب نقش دارند و شاخصهای بسیار حساسی نسبت به آسیب عضله قلب میباشند. وجود این آنزیم ها در خون بیمار ممکن است نشاندهنده سطوح پایین آسیب به عظله قلب باشد و این دقیقا آن چیزی است که کراتینکیناز قادر به نشان دادن آن نمیباشد. تروپونینها به آهستگی ۴ ساعت پس از شروع حمله قلبی شروع به افزایش میکنند و ممکن است تا ۲ هفته در خون فرد بیمار بالا باقی بمانند.
میوگلوبین نیز شاخصی دیگر برای ارزیابی وضعیت قلب می باشد که کماکان از آن برای تشخیص آسیب قلبی استفاده میشود. این شاخص نسبت به CK کمتر اختصاصی است ولی با این حال دارای مزیت هایی نیز میباشد. از جمله اینکه جزو اولین شاخصهایی است که بعد از حمله قلبی افزایش مییابند ، یعنی تنها ۲ ساعت پس از شروع حمله قلبی شروع به افزایش می کند. بنابراین از آزمایش میوگلوبین برای تشخیص حمله قلبی در فردی که دچار درد قفسه سینه است، میتوان استفاده کرد.
تفسیر بالا بودن سطح آنزیم های قلبی
نتیجه آزمایش آنزیم های قلبی می تواند نشان دهنده ی حمله قلبی باشد. سطح تروپونین به طور معمول در خون بسیار کم و غیر قابل تشخیص است. اگر آزمایش آنزیم های قلبی بلافاصله بعد از آسیب قلب انجام شود، ممکن است نتیجه طبیعی باشد. پزشک معمولا آزمایش آنزیم های قلبی را بعد از چند ساعت انجام می دهد. اگر آزمایش آنزیم قلبى فردی برای تروپونین مثبت بشود، احتمالا حمله قلبی یا آسیب قلبی وجود دارد. با توجه به اینکه برخی از این آنزیمها و پروتئینها در سایر بافتهای بدن هم یافت میشوند، در صورتی که بافتهای عظلانی دیگرغیر از قلب هم آسیب ببینند باز هم سطح آنها در خون بالا می رود. بنابراین نتیجهی آزمایش آنزیمهای قلبی همیشه باید با علائم، یافتههای معاینهی بالینی و الکتروکاردیوگرام (ECG) مقایسه شود.
نتیجه آزمایش آنزیم قلبی می تواند به پزشک کمک کند تا سطح آسیب ناشی از حمله قلبی را ارزیابی کند. هر چه تروپونین بیشتر در خون یافت شود، میزان آسیب قلب بیشتر است.
مقادیر و واحدها برای اعلام نتیجه آزمایش آنزیمهای قلبی بسیار با هم متفاوت هستند. مقادیر طبیعی که در اینجا ذکر کرده ایم محدوده مرجع نامیده میشوند صرفاً راهنما هستند. این محدودههای مرجع از آزمایشگاه به آزمایشگاه دیگر متفاوت می باشد، بنابراین در جواب آزمایش باید محدودهی مرجع مورد نظر آزمایشگاه را درج کرده باشد. علاوه بر این پزشک نتیجهی آزمایش را براساس وضعیت بالینی و سایر تست های تشخیصی ارزیابی خواهد کرد. در نتیجه ممکن است نتیجهی آزمایش فردی خارج از محدودهی نرمالی باشد که در زیر ذکر شده اما با توجه به معیار آزمایشگاه و وضعیت بدنی فرد نرمال باشد.
مقادیر طبیعی آنزیم ها :
- TnI کمتر از ۱۲/۰ میکروگرم در لیتر
- TnT کمتر از ۰٫۰۱ میکروگرم در لیتر
- CK-MB کراتین کیناز-پل میوکاردیال ۰-۳ میکروگرم در لیتر
روش برخورد با بالا بودن سطح آنزیم قلبی
زمانی که سطح آنزیم های قلبی بالا باشد جهت تشخیص افتراقی پزشک احتمالا آزمایشات دیگری علاوه بر آزمایش آنزیم های قلبی انجام خواهد داد. این امر به این دلیل است که علاوه بر حملات قلبی، عوامل دیگرى نیز می توانند باعث افزایش سطح آنزیم های قلبی شوند، این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- الکتروکاردیوگرام(نوار قلب)
- سایر آزمایش های خونی
- اکوکاردیوگرافی
- عکس قفسه سینه(CXR)
- تست ورزش
- آنژیوگرافی
- سی تی اسکن قلب
اگر علت افزایش آنزیم های قلبی حمله قلبی نباشد، پزشک هر وضعیتی که باعث افزایش سطح آنزیم ها شده است را درمان می کند. همچنین ممکن است به فرد ایجاد تغییراتی در شیوه زندگی را برای بهبود عملکرد قلب پیشنهاد کند.
عواملی که بر نتیجهی آزمایش آنزیمهای قلب تاثیر میگذارند
عوامل مختلفی می توانند سبب افزایش سطح آنزیم های قلبی شوند. این عوامل شامل:
- هیپرتانسیون (افزایش فشار خون) ریوی
- تاکی کاردی ( افزایش تپش قلب )
- آمبولی ریوی (انسداد یک شریان در ریه ها)
- بیماری کلیوی
- نارسایی احتقانی قلب
- ضعیف شدن عضله قلب
- آسیب یا صدمه دیدن عضله قلب (تروما)
- ورزش طولانی مدت
- تورم عضله قلب
- جراحی قلب باز
- آنژیوپلاستی قلبی
- ابلیشن
- بیماریهای دیگر، از قبیل کمکاری تیروئید، دیستروفی عضلانی، برخی بیماریهای خود ایمنی و سندرم ری.
- میوکاردیت و برخی از انواع کاردیومیوپاتی.
- اقدامات اضطراری برای درمان مشکلات قلبی، مانند CPR، شوک کاردیوورژن یا دفیبریلاسیون.
- تزریقهای عضلانی
- داروهای کاهش کلسترول (استاتینها)
- مصرف الکل
- عمل جراحی که به تازگی انجام شده است
درمان بالا بودن سطح آنزیم های قلبی
درمان دارویی
اگر پزشک تعیین نماید که حمله قلبی باعث افزایش سطح آنزیم های قلبی شده است، فرد برای ادامه درمان نیاز به بستری در بیمارستان دارد. پزشک با توجه به شرایط بیمار ممکن است داروهای زیر را تجویز نماید:
- داروهای ترومبولیتیک ( که لخته های خون را حل می کند).
- رقیق کننده های خون مانند هپارین
- دارو های ضد پلاکت برای جلوگیری از بزرگ شدن لخته شدن خون
- نیتروگلیسیرین
- مسدد کننده های بتا
- مهار کننده های آنزیم آنژیوتانسین
- داروهای ضد درد
آنژیوپلاستی (استنت گذاری کرونر)
در طی این پروسه، پزشک یک لوله نازک را از طریق یک شریان هدایت می کند تا انسداد را پیدا کند. هنگامی که انسداد را پیدا کرد، از یک ابزار در انتهای لوله برای باز کردن شریان مسدود شده استفاده می کند و یک استنت فلزی را برای باز نگه داشتن شریان جایگذاری می کند.
فرد که دچار حمله قلبی شده است معمولا بیدار و هوشیار است. این روش زمان کمتری برای ریکاوری نسبت به جراحی بای پس عروق کرونر نیاز دارد.
جراحی قلب باز ( بای پس عروق کرونر)
در این روش جراح رگهای جدا شده از پا را از یک طرف به دیواره شریان آئورت می دوزد و سمت دیگر آنها را به عروق کرونر قلب ، بعد از قسمت تنگی متصل می کند. به این ترتیب قسمت تنگی شریان کرونری به وسیله رگ پیوند شده ، بای پس می شود و جریان خون از طریق رگ پیوند شده ، در عروق کرونری جریان پیدا می کند. در عمل قلب بای پس عروق کرونری ، رگ اصلی قلب دست نخورده باقی می ماند و به جای آن رگ سالم در خارج رگ مسدود و به موازات آن پیوند زده می شود و عضله قلب همزمان از رگ اصلی تنگ و رگ پیوند شده را خونرسانی می کند.