مقدمه ای از جراحی قلب کم تهاجمیبا رشد و توسعه روزافزونی که فناوری ها در ساخت تجهیزات گوناگون پزشکی صورت گرفته است و در دسترس قرار گرفتن این تجهیزات که امکان استفاده از تکنیک‌های جراحی کم تهاجمی(Minimally Invasive) و با آسیب جانبی کمتر و سرعت بالاتر در جراحی بیماران قلبی را برای جراحان قلب امکانپذیر ساخته است. برش استرنوتومی خط میانی دسترسی عالی به کلیه ساختارهای قلبی را فراهم می کند و مسیر سنتی برای انجام اکثر اقدامات قلبی بوده است. ولی آسیب محیطی جراحی کمتر باعث شده تا جراحان قلب به تدریج به سمت اقدامات کم تهاجمی روی بیاورند، تا از مزایای روش های استاندارد جراحی کم تهاجمی قلبی با عوارض کمتری بهره مند شوند. از مزایای جراحی قلب کم تهاجمی می توان به ، از دست دادن خون کمتر ، کاهش ناراحتی بعد از عمل ، زمان بهبودی سریعتر و کاهش خطر ابتلا به عفونت ها و همچنین کاهش اثر زخم جراحی(scar) اشاره کرد. این روش باعث می شود که جراحی قلب برای بیمارانی که قبلاً به دلیل سن بالا یا سابقه پزشکی از نظر ریسک بیش از حد برای جراحی سنتی در نظر گرفته شده بودند ، امکانپذیر باشد. با پیشرفت تکنیک های جراحی در دو دهه اخیر و استفاده از رویکردهای نوین جراحی همراه با فناوری جدید ، جراحان قلب طیفی از اقدامات جدید با حداقل تهاجم را معرفی کرده اند. در این مبحث تکامل و نتایج جراحی قلب با حداقل تهاجم ، توضیح داده می شود.
مقدمه ای از جراحی قلب کم تهاجمی
با رشد و توسعه روزافزونی که فناوری ها در ساخت تجهیزات گوناگون پزشکی صورت گرفته است و در دسترس قرار گرفتن این تجهیزات که امکان استفاده از تکنیک‌های جراحی کم تهاجمی(Minimally Invasive) و با آسیب جانبی کمتر و سرعت بالاتر در جراحی بیماران قلبی را برای جراحان قلب امکانپذیر ساخته است. برش استرنوتومی خط میانی دسترسی عالی به کلیه ساختارهای قلبی را فراهم می کند و مسیر سنتی برای انجام اکثر اقدامات قلبی بوده است. ولی آسیب محیطی جراحی کمتر باعث شده تا جراحان قلب به تدریج به سمت اقدامات کم تهاجمی روی بیاورند، تا از مزایای روش های استاندارد جراحی کم تهاجمی قلبی با عوارض کمتری بهره مند شوند. از مزایای جراحی قلب کم تهاجمی می توان به ، از دست دادن خون کمتر ، کاهش ناراحتی بعد از عمل ، زمان بهبودی سریعتر و کاهش خطر ابتلا به عفونت ها و همچنین کاهش اثر زخم جراحی(scar) اشاره کرد. این روش باعث می شود که جراحی قلب برای بیمارانی که قبلاً به دلیل سن بالا یا سابقه پزشکی از نظر ریسک بیش از حد برای جراحی سنتی در نظر گرفته شده بودند ، امکانپذیر باشد. با پیشرفت تکنیک های جراحی در دو دهه اخیر و استفاده از رویکردهای نوین جراحی همراه با فناوری جدید ، جراحان قلب طیفی از اقدامات جدید با حداقل تهاجم را معرفی کرده اند. در این مبحث تکامل و نتایج جراحی قلب با حداقل تهاجم ، توضیح داده می شود.
مقایسه روش جراحی قلب معمول با روش کم تهاجمی
تکنیک های جراحی قلب کم تهاجمیجراحی کم تهاجمی از طریق برش های کوچکی روی قفسه سینه انجام می گیرد. برش کوچک عمدتاً از نظر زیبایی و همچنین کاهش شدت درد پس از جراحی و بهبودی سریعتر بسیار خوب و ایدال می باشد اما از طرفی جراحی از طریق یک برش کوچک از لحاظ تکنیکی دشوارتر است و در برخی موارد ایمنی جراحی را پایین می‌آورد. در ادامه به معرفی روش‌های مختلف ایجاد برش در جراحی‌های کم تهاجمی قلب پرداخته شده است. در روش کم تهاجمی عمل جراحی قلب با دو روش انجام میگیرد: ۱٫- جراحی توراکوسکوپی ۲٫- عمل جراحی از طریق برش کوچک در قفسه سینه (برای دسترسی مستقیم به قلب) است. در هر دو روش‌های کم تهاجمی، جراحان از طریق برش‌های کوچک بین دنده‌ها، به قلب دسترسی پیدا می کنند. در جراحی کم تهاجمی قلب، ممکن است که بیمار به دستگاه بای پس قلبی ریوی نیاز داشته باشد و یا بصورت آف پمپ (بدون نیاز به دستگاه بای پس قلبی ریوی) صورت گیرد.
تکنیک های جراحی قلب کم تهاجمی
جراحی کم تهاجمی از طریق برش های کوچکی روی قفسه سینه انجام می گیرد. برش کوچک عمدتاً از نظر زیبایی و همچنین کاهش شدت درد پس از جراحی و بهبودی سریعتر بسیار خوب و ایدال می باشد اما از طرفی جراحی از طریق یک برش کوچک از لحاظ تکنیکی دشوارتر است و در برخی موارد ایمنی جراحی را پایین می‌آورد. در ادامه به معرفی روش‌های مختلف ایجاد برش در جراحی‌های کم تهاجمی قلب پرداخته شده است. در روش کم تهاجمی عمل جراحی قلب با دو روش انجام میگیرد: ۱٫- جراحی توراکوسکوپی ۲٫- عمل جراحی از طریق برش کوچک در قفسه سینه (برای دسترسی مستقیم به قلب) است. در هر دو روش‌های کم تهاجمی، جراحان از طریق برش‌های کوچک بین دنده‌ها، به قلب دسترسی پیدا می کنند. در جراحی کم تهاجمی قلب، ممکن است که بیمار به دستگاه بای پس قلبی ریوی نیاز داشته باشد و یا بصورت آف پمپ (بدون نیاز به دستگاه بای پس قلبی ریوی) صورت گیرد.
توراکوسکوپی در روش جراحی توراکوسکوپی ، جراح از طریق یک برش کوچک روی قفسه سینه یک لوله بلند و نازک به نام توراکوسکوپ را که حاوی یک دوربین کوچک و با کیفیت بالا می باشد را وارد قفسه سینه می کند. و با مشاهده فضای داخل قفسه سینه از طریق مانیتور مداخلات جراحی لازم را با ابزارهای مخصوص که برای این نوع جراحی طراحی شده اند برای بیمار انجام می دهد.
توراکوسکوپی
در روش جراحی توراکوسکوپی ، جراح از طریق یک برش کوچک روی قفسه سینه یک لوله بلند و نازک به نام توراکوسکوپ را که حاوی یک دوربین کوچک و با کیفیت بالا می باشد را وارد قفسه سینه می کند. و با مشاهده فضای داخل قفسه سینه از طریق مانیتور مداخلات جراحی لازم را با ابزارهای مخصوص که برای این نوع جراحی طراحی شده اند برای بیمار انجام می دهد.
توراکوسکوپی
مینی توراکوتومیدر روش جراحی مینی توراکوتومی جراحی از طریق یک برش ۶ تا ۸سانتیمتری در زیر پستان انجام شود. که به جراح امکان دسترسی مستقیم به دریچه میترال را می‌دهد. کانولاسیون مربوط به بای پس قلبی ریوی نیز می تواند از طریق برشی در کشاله ران صورت گیرد. عموما از این تکنیک برای ترمیم و تعویض دریچه میترال استفاده می شود
مینی توراکوتومی
در روش جراحی مینی توراکوتومی جراحی از طریق یک برش ۶ تا ۸سانتیمتری در زیر پستان انجام شود. که به جراح امکان دسترسی مستقیم به دریچه میترال را می‌دهد. کانولاسیون مربوط به بای پس قلبی ریوی نیز می تواند از طریق برشی در کشاله ران صورت گیرد. عموما از این تکنیک برای ترمیم و تعویض دریچه میترال استفاده می شود
انجام جراحی کم تهاجمی با روش مینی توراکوتوکی
مینی استرنوتومیدر روش جراحی مینی استرنوتومی، جراح یک برش حدود ۱۰ سانتیمتری بر روی قسمت پایین خط میانی قفسه سینه(استرنوم) ایجاد می کند و قسمت پایینی استخوان سینه را می شکافد تا به قلب دسترسی پیدا کند. با این برش، قلب و بیشتر عروق قابل دسترس هستند و می‌توان بیشتر جراحی‌های پیچیده‌ی قلب چون ترمیم دریچه میترال، تعویض دریچه آئورت و بای پس شریان‌های کرونری را انجام داد. از مزایای این تکنیک این است که اگر جراح در حین جراحی با مشکلی روبه‌رو شود، می‌تواند به سرعت شکاف را بزرگتر کرده و قسمت‌های بالاتر استرنوم را بشکافد.
مینی استرنوتومی
در روش جراحی مینی استرنوتومی، جراح یک برش حدود ۱۰ سانتیمتری بر روی قسمت پایین خط میانی قفسه سینه(استرنوم) ایجاد می کند و قسمت پایینی استخوان سینه را می شکافد تا به قلب دسترسی پیدا کند. با این برش، قلب و بیشتر عروق قابل دسترس هستند و می‌توان بیشتر جراحی‌های پیچیده‌ی قلب چون ترمیم دریچه میترال، تعویض دریچه آئورت و بای پس شریان‌های کرونری را انجام داد. از مزایای این تکنیک این است که اگر جراح در حین جراحی با مشکلی روبه‌رو شود، می‌تواند به سرعت شکاف را بزرگتر کرده و قسمت‌های بالاتر استرنوم را بشکافد.
مینی استرنوتومی
مزایای جراحی قلب کم تهاجمیهمانطور که توضیح داده شد جراحی کم تهاجمی قلب دارای مزایای زیادی است، ولی متاسفانه استفاده از این تکنیک برای همه بیماران و همه انواع عمل های جراحی قلب امکان پذیر نمی باشد. از مزایای این تکنیک می توان به موارد زیر اشاره کرد: ۱٫خونریزی کمتر ۲٫کاهش درد پس از جراحی ۳٫کاهش ریسک عفونت پس از عمل ۴٫کاهش زمان بستری در بیمارستان ۵٫ریکاوری سریعتر ۶٫تسریع بازگشت به فعالیت‌های روزانه ۷٫کوچک تر بودن زخم جراحی(اسکار) از نظر زیبایی
مزایای جراحی قلب کم تهاجمی
همانطور که توضیح داده شد جراحی کم تهاجمی قلب دارای مزایای زیادی است، ولی متاسفانه استفاده از این تکنیک برای همه بیماران و همه انواع عمل های جراحی قلب امکان پذیر نمی باشد. از مزایای این تکنیک می توان به موارد زیر اشاره کرد: ۱٫خونریزی کمتر ۲٫کاهش درد پس از جراحی ۳٫کاهش ریسک عفونت پس از عمل ۴٫کاهش زمان بستری در بیمارستان ۵٫ریکاوری سریعتر ۶٫تسریع بازگشت به فعالیت‌های روزانه ۷٫کوچک تر بودن زخم جراحی(اسکار) از نظر زیبایی
موارد استفاده از جراحی قلب کم تهاجمیاصولا انجام جراحی کم تهاجمی برای همه بیماران امکانپذیر نمی باشد. و نیاز به بررسی های دقیق پزشکی و بالینی دارد ولی بسیاری از اعمال جراحی قلب در حال حاضر با استفاده از این تکنیک ها میسر شده است از ان جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:۱٫جراحی تعویض و ترمیم دریچه آئورت ۲٫جراحی تعویض و ترمیم دریچه میترال ۳٫جراحی تعویض و ترمیم دریچه تریکوسپید(سه لتی) ۴٫جراحی نقص دیواره‌ی بین دهلیزی ۵٫جراحی نقص در کانال بطنی-دهلیزی ۶٫جراحی بای پس عروق کرونر ۷٫جراحی (Maze) برای درمان ریتم فیبریلاسیون دهلیزی به ریتم سینوسی ۸٫برداشتن سیاهرگ سافنوس برای بای پس شریان های کرونری
موارد استفاده از جراحی قلب کم تهاجمی
اصولا انجام جراحی کم تهاجمی برای همه بیماران امکانپذیر نمی باشد. و نیاز به بررسی های دقیق پزشکی و بالینی دارد ولی بسیاری از اعمال جراحی قلب در حال حاضر با استفاده از این تکنیک ها میسر شده است از ان جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:۱٫جراحی تعویض و ترمیم دریچه آئورت ۲٫جراحی تعویض و ترمیم دریچه میترال ۳٫جراحی تعویض و ترمیم دریچه تریکوسپید(سه لتی) ۴٫جراحی نقص دیواره‌ی بین دهلیزی ۵٫جراحی نقص در کانال بطنی-دهلیزی ۶٫جراحی بای پس عروق کرونر ۷٫جراحی (Maze) برای درمان ریتم فیبریلاسیون دهلیزی به ریتم سینوسی ۸٫برداشتن سیاهرگ سافنوس برای بای پس شریان های کرونری