اکو کاردیوگرافی یکی از پرکاربردترین روش‌های تشخیصی در بیماران قلب و عروق می باشد. اکوکاردیوگرافی  اطلاعات مفیدی مانند اندازه و شکل قلب، ظرفیت پمپاژ قلب و همچنین محل و میزان هرگونه آسیب بافتی را مشخص می کند. همچنین می‌تواند تخمین‌های دیگری از عملکرد قلب مانند محاسبه برون ده قلب، عملکرد دیاستولیک را در اختیار پزشک قرار دهد. در اکوکاردیوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد یک تصویر متحرک از قلب استفاده می‌گردد. امواج صوتی از طریق یک پروب به سمت قلب هدایت  می گردد. این امواج ساختارها و مایعات موجود در قلب را مرتعش نموده و اکوها (بازتابش امواج) از طریق پروب مجددا دریافت و در مانیتور تصاویری را از حفره ها، دریچه ها و دیواره های قلب و عروق خونی (آئورت ، شریان های ریوی و…) که به قلب متصل هستند تولید می کند معمولا اکوکاردیوگرافی در تشخیص، برنامه ریزی درمان و پیگیری بیماران قلبی مورد استفاده قرار می گیرد.

اکوکاردیوگرافی می تواند درمطب پزشکی، اورژانس ،کلینیک و در بیمارستان انجام گیرد.  اکوکاردیوگرافی نیاز به اقدامات اولیه ی خاصی ندارد. بیمار می تواند قبل از آزمایش غذا بخورد و نوشیدنی مصرف کند. پزشک یک ژل مخصوص(لوبریکنت) را بر روی  قفسه ی سینه بیمار می‌مالد تا به انتقال امواج صوتی کمک کند. سپس پروب اکوکاردیوگرافی را بر روی قفسه ی سینه گذاشته و آن رامقداری فشار می‌دهد و از بیمار می‌خواهدکه درجهت های مختلف دراز بکشد یا نفس خود را حبس کند تا تصویر شفاف و واضح‌تری از قلب در مانیتور دیده شود. طول زمان اکوکاردیوگرافی در حدود ۴۵ دقیقه تا یک ساعت می باشد.

1.  زمانی که فرد  دچار درد قفسه سینه غیرقابل توجیه باشد.
2.  زمانی که فرد  دارای صداهایی غیرطبیعی قلبی باشد.
3.  زمانی که فرد دچار یک نقص مادرزادی قلبی باشد.
4.  زمانی که فرد که دچار حمله قلبی شده باشد.
5.  زمانی که فرد که دچار تب روماتیسمی باشد.

1. بیماری‌ های مادرزادی قلبی
2. میزان عملکرد پمپاژ خون توسط قلب (برونده قلبی)
3. وضعیت عملکرد دریچه‌ های مصنوعی قلب
4. فیبریلاسیون دهلیزی
5.  افزایش فشار ریوی
6. عفونت پرده اطراف قلب ، عفونت دریچه‌ های قلب
7. آسیب عضلات قلب در بیمارانی که سابقه حمله قلبی داشته‌اند
8. وجود لخته خون یا آمبولی ریوی پس از سکته های قلبی

اکوکاردیوگرافی ترانس ازوفاژیال (TEE)

اگر پزشک معالج  شما به دنبال تصاویری با جزئیات بیشتر باشد و یا گرفتن تصاویر واضح از قلب با روش استاندارد آزمایش اکو امکان پذیر نباشد، روش ترانس ازوفاژیال (اکو مری) ، پیشنهاد می گردد

در ابتدا ناحیه گلوی بیمار که باید تحت اکوکاردیوگرافی از طریق مری قرار بگیرد بی حس شده و دارو های آرامش بخش به او داده می شود سپس یک لوله منعطف حاوی دستگاه ترنسدیوسر از طریق دهان وارد مری شده و به سمت معده حرکت می کند.

در اکوی مری به جای دیدن قلب از طریق دیواره قفسه سینه، تصاویرقلب از داخل مری که به قلب نزدیک می‌باشد، تهیه می‌شوند.

شکل خاص قفسه سینه و وزن بدن و سایر موارد ممکن است باعث شوند که روش‌های متداول اکوکاردیوگرافی از قفسه سینه، کمتر مفید باشند.

تا حد امکان از نیمه شب قبل از اکوکاردیوگرافی از طریق مری، از خوردن پرهیز شود. اگر لازم باشد که اکوکاردیوگرافی مری فوری انجام شود، بهتر است که از۴ ساعت قبل چیزی نخورید تا بعد از اکو حالت تهوع و استفراغ کمتری داشته باشید.

قبل و بعد از انجام اکو با پزشک خود در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید و نحوه مصرف آنها مشورت نمایید.
بخاطر داروی آرام‌بخشی که قبل از اکوی مری داده می شود بیمار ممکن است احساس خواب‌آلودگی کند. برای کنترل میزان ضربان قلب و فشار خون ممکن است بیمار تحت اکوی مری تا چند ساعت در بیمارستان نگه داشته شود. گاهی به یمار توصیه می شود که حداقل تا ۲ ساعت بعد از انجام اکو مری چیزی نخورد.

بهتر است بیمار تحت اکوی مری تا ۲۴ ساعت رانندگی نکند، تا مطمئن شود که آثار داروهای آرام‌بخش به طورکامل از بدن خارج شده‌اند.

اکوکاردیوگرافی مری بیشتر درتشخیص اختلالات شریان آئورت، اختلال عملکرد دریچه‌ های مصنوعی، توده‌ های دهلیز چپ و غیره مفید است.

اکوکاردیوگرافی داپلر

امواج صدا وقتی به سلول های خونی درون قلب و رگ های خونی برخورد می کنند تغییر گام می دهند. این تغییرات (سیگنال های داپلر) به پزشک کمک می کنند تا بتوانند سرعت و مسیر گردش خون در قلب را مشخص کند.

از این تکنیک می توان برای بررسی مشکلات گردش خون و فشار خون در شریان های قلب نیز استفاده کرد.

اکوکاردیوگرافی ورزشی ( استرس اکو)

برخی از مشکلات قلبی به ویژه آن هایی که در شریان های حاوی خون عضلات قلبی هستند تنها زمانی رخ می دهند که فرد فعالیت بدنی داشته باشد.

پزشک ممکن است جهت بررسی مشکلات مربوط به عروق کرونر بخواهد اکوکاردیوگرام ورزشی ( استرس اکوکاردیوگرافی) را برای بیمار انجام دهد. این اکو نمی تواند اطلاعات مربوط به هرگونه انسداد در شریان های قلبی را نشان  بدهد.

در اکوکاردیوگرام ورزشی تصاویر سونوگرافی قلب، قبل و پس از راه رفتن بر روی تردمیل یا دوچرخه ثابت گرفته می شوند، اگر فرد توانایی ورزش و تحرک را نداشته باشد داروی خاصی برای بیمار تزریق  می شود که قلب را وادار به پمپاژ بیشتری کند (همانند زمان ورزش کردن)

پزشک پس از اکوکاردیوگرافی  بر اساس مشاهده اطلاعات بدست آمده مشخص می نماید که چگونه حفره‌ها یا دیواره‌های قلب به سبب بیماری‌هایی مانند حمله ی قلبی، فشارخون‌بالا، بیماری قلبی قدیمی و یا نارسایی قلب، دچار تغییرات شده‌اند. اوکاردیوگرافی همچنین اطلاعاتی در خصوص توان پمپاژ قلب(EF)  در اختیار پزشک قرار می دهد.

اکوکاردیوگرافی همچنین می تواند ناحیه‌ای از قلب که در اثر حمله قلبی ضعیف شده است را به پزشک نشان می دهد.
از سوی دیگر اکوکاردیوگرافی در تشخیص برخی از بیماری‌های ژنتیکی که  با خطر مرگ ناگهانی همراه هستند بسیار ارزشمند است، برای مثال کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک قلب که افزایش ضخامت غیر طبیعی عضله قلب می‌باشد و معمولا در ورزشکاران جوانی که دچار مرگ ناگهانی می‌شوند، دیده می‌شود را نشان می دهد.
اکوکاردیوگرافی می تواند وضعیت هر ۴ دریچه قلب و نحوه کارکرد آنها را به پزشک نشان می‌دهد.

 استفاده از اکوکاردیوگرافی داپلر چگونگی عبور خون از دریچه‌ها را نشان می‌دهد که این ممکن است بیانگر یک بیماری قلبی باشد، برای مثال برگشت خون به سمت عقب

 می تواند تحت تاثیر داروهایی مانند دیورتیک‌ها (داروهای ادرارآور) قرار گرفته باشند.

تفسیر اکوکاردیوگرافی اطلاعات زیر را به پزشک می دهد:

• اندازه و شکل قلب  ، ضخامت و حرکات دیواره های قلب
• نحوه ی حرکت و جابجایی قلب
• قدرت پمپاژ قلب
• درستی یا عدم کارکرد صحیح عملکرد دریچه های قلبی
• نارسایی دریچه های قلبی
• تنگی دریچه های قلب
• وجود تومور یا رشد بافت عفونی روی دریچه های قلب
• مشکلات و التهاب در پوشش بیرونی قلب (پریکارد)
• اختلالات عروق خونی بزرگ قلب
• لخته های خون در حفره های قلب( اغلب ایجاد این لخته ها به دلیل فیبریلاسیون دهلیزی می باشد)
• سوراخ های غیر طبیعی بین دهلیز ها(ASD) بطن ها (VSD)

LVEF – Left Ventricular Ejection Fraction

کسر جهشی بطن چپ  درصد عادی _ ۶۰ درصد  به بالا | زیر ۶۰ درصد غیر  عادی

MVP- Mitral Valve Prolapse

افتادگی دریچه میترال

MR – Mitral Regurgitation

نارسایی دریچه میترال

TR – Tricuspide Regurgitation

نارسایی دریچه تریکوسپید (دریچه سه لتی)

PR – Pulmonary Regurgitation

نارسایی دریچه پولمونر (دریچه ریوی)

AR – Aortic Regurgitation

نارسایی دریچه آئورت

CAD – Coronary Artery Disease

بیمارى شریان کرونر

CHF – Congestive Heart Failure

نارسائى احتقانى قلب

PAP – pulmonary artery pressure

فشار پولمونر (ریوی)

LVH – Left Ventricular Hypertrophy

هیپرتروفی عضله قلبی

RWMA

اختلال حرکت دیواره ای ناشی از سکته قلبی و یا ایسکمی قلبی  است

اکو کاردیوگرافی یک تست تشخیصی بسیار ایمن است. بر خلاف سایر تکنیک‌های تصویربرداری، مانند اشعه X ، در اکوکاردیوگرافی از تابش اشعه استفاده نمی‌گردد.

 حادثه نادر  این است که لوله‌‌ مورد استفاده در اکو مری  (transesophageal)باعث تحریک مری گردد. شایع‌ترین عارضه ی جانبی در اکو مری، گلو درد است. دارو یا ورزش در اکو کاردیوگرافی ورزشی نیز می‌تواند به صورت موقت ضربان قلب نامنظم را ایجاد کند

افراد می توانند فعالیت های روزمره خود را بعد از انجام اکوکاردیوگرافی از سر بگیرند.

اگر اکوکاردیوگرام شما طبیعی باشد، ممکن است آزمایش دیگری لازم نباشد.