Table of Contents
آناتومی دریچه میترال
دریچه میترال دو لت دارد و بین حفرات سمت چپ قلب یعنی دهلیز چپ و بطن چپ قرار گرفته است. دریچه میترال یک مسیر یک طرفه از دهلیز چپ به بطن چپ را فراهم می کند . به طور طبیعی این دریچه، طی انقباض بطن چپ به وسیله تارهای نگهدارنده، محکم بسته نگه داشته میشوند و از بازگشت خون به دهلیز چپ جلوگیری می کند. و در هنگام انقباض دهلیز چپ، دریچه میترال باز شده و خون وارد بطن چپ میگردد و مجددا در موقع انقباض بطن،دریچه میترال بسته می شود تا خون وارد آئورت شده و بافت های بدن خونرسانی صورت بگیرد.
پرولاپس دریچه میترال
پرولایس دریچه میترال یا افتادگی دریچه میترال(MVP)، هنگامی روی میدهد که این دریچه به طور صحیح بسته نشود. در پرولاپس دریچه میترال ، لتهای دریچه میترال به سمت بالا و به داخل دهلیز چپ برآمدگی پیدا می کنند و باعث می شود خون به داخل دهلیز پس زده شود. در اغلب افرادی که به پرولاپس دریچه میترال مبتلا هستند، این عارضه، خطر جدی برای سلامت آنها به دنبال ندارد و درمان خاص یا تغییر در سبک زندگی برای آنها لازم نیست. اما در افرادی که به نوع شدید پرولاپس دریچه میترال مبتلا هستند، باید درمان شوند.
انواع پرولاپس دریچه میترال
پرولاپس دریچه میترال به دو صورت اولیه و ثانویه وجود دارد:
پرولاپس دریچه میترال اولیه به دلیل ضخیم شدن یک یا هر دو لت دریچه ایجاد می گردد.
در نوع ثانویه پرولاپس دریچه میترال، لت ها ضخیم نمیشوند، بلکه علت پرولاپس وارد شدن آسیب ایسکمیک (توسط کاهش خونرسانی ناشی از تنگی یا انسداد عروق کرونر) به عضلات نگهدارنده الیاف نگهدارنده دریچه میترال می باشد. پرولاپس ثانویه ممکن است ناشی از تروما نیز ایجاد گردد.
علل پرولاپس دریچه میترال
علت اصلی پرولاپس دریچه میترال، به طور دقیق شناخته شده نیست. اما به نظر می رسد در برخی از بیماران ناشی از اختلال ژنتیکی بافت کلاژن باشد. این اختلال ممکن است با برخی بیماریهای مادرزادی قلب همراه باشد.
در اغلب افرادی مبتلا به این بیماری، پرولاپس بطور مادرزادی وجود داشته است. این بیماری عموما در بین افراد خانواده مشترک است. این بیماری در افرادی که به صورت مادرزادی به بیماریهای بافت همبند، مانند سندرم مارفان مبتلا هستند، شایعتر می باشد.
سندرم مارفان یک اختلال ژنتیکی بافت همبند است که باعث ایجاد اندام هایی با طول غیر طبیعی ، مفاصل شل و آنوریسم آئورت می شود.
عملکرد غیر عادی دریچه میترال در افراد مبتلا به پرولاپس دریچه میترال، ممکن است به دلیل یکی از موارد زیر باشد:
- لتهای دریچه میترال بیش از حد بزرگ یا کلفت(حالت پفکی) باشند.
- لتهای دریچه میترال ضعیف باشند.
- دهانه دریچه میترال دچار کشیدگی شده و گشاد شده باشد.
علائم و نشانههای پرولاپس دریچه میترال
پرولاپس دریچه میترال در اغلب افراد بدون علامت می باشد. برخی علائم شایعدر این بیماران، عبارتند از:
- تپش قلب
- خستگی
- اضطراب
- درد قفسه سینه (chest pain) تیرکشنده، مبهم و یا فشارنده
- سردرد
- سبکی سر هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده
- سکته مغزی
- تنگی نفس
در بعضی از بیمارانی که دچار پرولاپس دریچه میترال هستند، علایمی را نشان می دهند که به نظر می رسد به این بیماری ارتباطی نداشته باشد مانند: حملات پانیک، طپش قلب، اضطراب، خستگی، میگرن، افت فشارخون و سندرم روده تحریک پذیر و .…
عوارض بیماری پرولاپس دریچه میترال
ابتلا به پرولاپس دریچه میترال می تواند عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
- اندوکاردیت( عفونت لایه داخلی قلب)
- نارسایی احتقانی قلب
- سکته مغزی
- نارسایی دریچه میترال قلب
- آریتمی (اختلال درضربان قلب )
راه های تشخیص پرولاپس دریچه میترال
افرادی که دچار افتادگی دریچه میترال هستند معمولاً فاقد علائم هستند و تشخیص آن از طریق تست های پاراکلینیکی تشخیص پزشکی صورت میگیرد. یکی از راه های تشخیصی گوش دادن به صدای قلب به وسیله گوشی پزشکی است. ولی بهترین راه تشخیص این بیماری استفاده از اکوکاردیوگرافی است
اکوکاردیوگرافی دقیق ترین راه غیر تهاجمی برای تشخیص پرولاپس دریچه میترال است. اکوکاردیوگرام در تعیین میزان پس زدن خون از دریچه میترال به دهلیز چپ کمک می کند .
اصولا در بیماران مبتلا به پرولاپس دریچه میترال بدون علامت اکوکاردیوگرافی های متوالی ضرورتی ندارد مگر در بیمارانی که نشانه های بالینی را نشان می دهند.
درمان پرولاپس دریچه میترال
اکثر بیماران مبتلا به پرولاپس دریچه میترال بدون علامت بوده و در معرض خطر بالای بروز عوارض این بیماری قرار ندارند. بیماران بدون علامت باید هر ۳ تا ۵ سال معاینه شوند تا از سیر پیشرفت بیماری آگاه شد. انجام اکوکاردیوگرافی های پشت سر هم لازم نیست مگر اینکه علائم قلبی عروقی بروز کند. بیماران باید یک شیوه زندگی سالم را در پیش بگیرند و به طور منظم ورزش و از مصرف غذاهای پرنمک و کشیدن سیگار پرهیز کنند.
ولی در بیماران دارای علائم با توجه به شدت درگیری درمان با دوز پایین داروهای مسدودکننده بتا شروع شده و تا جراحی قلب باز ممکن است پیش برود.
تصمیم به جراحی فقط زمانی انجام میشود که عملکرد دریچه میترال، بیش از حد غیر طبیعی بوده و بازگشت خون به داخل دهلیز چپ شدید باشد. هدف اصلی از جراحی آن است که علائم این بیماری بهبود پیدا کند و خطر ایست قلبی کاهش یابد. تشخیص زمان مناسب برای انجام جراحی هم اهمیت زیادی دارد. در صورتی که جراحی زود و در زمانی که دریچه قلب شما با وجود رگورژیتاسیون، هنوز هم عملکرد خوب و مناسبی دارد، انجام شود، در واقع شما بدون اینکه نیاز داشته باشید، در معرض خطر یک جراحی قرار گرفتهاید. از سوی دیگر، اگر جراحی خیلی دیرتر از زمان لازم انجام گیرد، ممکن است به قلب شما آسیبی وارد شود که دیگر نتوان آن را ترمیم کرد.
در جراحی دریچه میترال، این دریچه ترمیم یا تعویض میشود. در صورت امکان، ترجیحاً این دریچه ترمیم خواهد شد، جراحی والوولوپلاستی یا آنولوپلاستی یا ترمیم دریچه میترال یک فرایند جراحی است که دریچه میترال بیمار را حفظ می کند. جراح تلاش می کند تا دریچه میترال اصلی را اصلاح کند تا برگشت جریان خون به عقب را از بین ببرد. در صورت ترمیم دریچه میترال، خطر آسیب دیدن قلب کمتر از زمانی است که این دریچه تعویض شود. علاوه بر آن، با ترمیم دریچه میترال، خطر بروز عفونت داخلی کاهش مییابد و نیازی به مصرف دراز مدت داروهای رقیق کننده خون هم نخواهد بود. اما در صورتی که ترمیم دریچه امکانپذیر نباشد، باید آن را تعویض کرد. در این صورت از دریچههای مکانیکی و بیولوژیکی برای جایگزینی دریچه اصلی استفاده میشود.